Πολεμικό Μουσείο
Παράρτημα Θεσσαλονίκης
Γενικές Πληροφορίες
Το παράρτημα Θεσσαλονίκης, ιδρύθηκε το 1993 και λειτουργεί από το 2000. Στεγάζεται στον ευρύτερο χώρο του στρατοπέδου του Πεδίου του Άρεως, σε κτίριο που σχεδιάστηκε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι (1838-1918), στις αρχές του 20ού αιώνα, για τις ανάγκες του Οθωμανικού Στρατού.
Μόνιμη Έκθεση
Εκθεσιακός χώρος
Αίθουσα: 1912, η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης
Στον προθάλαμο του πρώτου ορόφου φιλοξενούνται πολύ σημαντικά εκθέματα που αφηγούνται την απελευθέρωση της πόλης από την Οθωμανική κυριαρχία . Ο επισκέπτης μπορεί να δει το πρωτότυπο χειρόγραφο «Πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης», έγγραφο του 1912, το οποίο έως το 2012 φυλασσόταν στη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού. Το έγγραφο είναι τοποθετημένο πάνω στο τραπέζι που υπογράφηκε. Στο χώρο δεσπόζει επίσης η πρώτη Ελληνική Σημαία που αντίκρισαν τα τμήματα του Ελληνικού Στρατού, όταν εισήλθαν στην Θεσσαλονίκη ως ελευθερωτές το 1912 αλλά και η ελληνική σημαία που υψώθηκε στον Λευκό Πύργο στις 26 Οκτωβρίου 2012, για τον εορτασμό των 100 ετών από την απελευθέρωση της πόλης.
Αίθουσα: Μνήμες από τη Νεότερη Ελληνική Ιστορία
Η έκθεση καταγράφει την πολεμική διαδρομή των Ελλήνων από τα τέλη του 18ου αιώνα έως και το 1974. Στην έκθεση αυτή φιλοξενούνται σημαντικές περίοδοι της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, όπως η προεπαναστατική περίοδος, ο Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας του 1821, ο Πόλεμος του 1897, ο Μακεδονικός Αγώνας, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, η Μικρασιατική Εκστρατεία, ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, η συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων στις αποστολές του ΟΗΕ και οι Αγώνες στη Κύπρο. (Συλλογή Βασίλειου Νικόλτσιου).
Αίθουσα: 1940-1941, έτσι πολεμήσαμε
Η έκθεση αποτελεί ένα λεπτομερές αφιέρωμα στη συμμετοχή της Ελλάδας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ιστορική αφήγηση ξεκινάει με το έπος του ελληνοϊταλικού πολέμου και φτάνει μέχρι την απελευθέρωση της χώρας από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει την εξέλιξη των πολιτικών, στρατιωτικών και κοινωνικών γεγονότων της περιόδου μέσα από μία παράθεση ιστορικών κειμηλίων, όπως εγγράφων, εφημερίδων, ανέκδοτων φωτογραφιών, ρουχισμού και στρατιωτικού εξοπλισμού όλων των αντιμαχόμενων παρατάξεων, επιστολικών δελταρίων, διαταγών, χαρτών, διαγραμμάτων μάχης και όπλων. (Συλλογή Κωνσταντίνου Π. Γκιουλέκα).
Αίθουσα: Πολύκλειτος Ρέγκος. Nωπογραφία τετραλογίας της ελληνικής ιστορίας
Αναπόσπαστο κομμάτι του Μουσείου αποτελεί η ζωγραφική απεικόνιση της Ελληνικής Ιστορίας από τον Πολύκλειτο Ρέγκο. Το έργο, τεχνική βυζαντινής νωπογραφίας, περιτρέχει το άνω μέρος δύο αιθουσών. Το πρώτο τμήμα αναπαριστά την μάχη του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ισσό, το δεύτερο τμήμα την πτώση της Κωνσταντινούπολης και το τρίτο τμήμα την έξοδο του Μεσολογγίου. Το τέταρτο και τελευταίο τμήμα αποτελεί διπλή σύνθεση και αφορά τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, παρουσιάζοντας τους Βαλκανικούς Πολέμους και το Έπος του 1940.
Αίθουσα: 102 Χρόνια αγώνες για την πατρίδα και την ελευθερία
Στον μουσειακό χώρο υπάρχει μια έκθεση οικογενειακών κειμηλίων της οικογένειας Φίκα, που αναφέρεται στην προσφορά της στους αγώνες του Έθνους, από την επανάσταση του 1821 έως και τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Η συλλογή αυτή επιχειρεί, μέσα από οικογενειακά κειμήλια, προσωπικά αντικείμενα, έγγραφα, φωτογραφίες και κάρτες της εποχής, να γνωστοποιήσει στον επισκέπτη την προσφορά της κάθε Ελληνικής οικογένειας στους αγώνες της πατρίδας μας για την ελευθερία και να τον φέρει σε επαφή με τις ιστορικές ενότητες αυτής της περιόδου.
Αίθουσα: Αριστεία & Μετάλλια ταγμάτων & στρατιωτών
Στο ισόγειο χώρο του Μουσείου συναντάει κανείς την πιο ολοκληρωμένη έκθεση στρατιωτικών μεταλλίων και παρασήμων στην Ελλάδα. Αυτά αποτελούν ηθικές αμοιβές, οι οποίες αντανακλούν, με ένα συμβολικό τρόπο, τις διακρίσεις στρατιωτικών στα πεδία των μαχών, στα διοικητικά και επιτελικά καθήκοντα. Επίσης επιβραβεύονται πολίτες που έχουν προσφέρει εξαιρετικές υπηρεσίες σε διάφορους τομείς του δημόσιου βίου, όπως οι επιστήμες, τα γράμματα, οι τέχνες ή το εμπόριο (Συλλογή Βασίλειου Νικόλτσιου).
Αίθουσα: Όπλα & Ξίφη όλων των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων
Η έκθεση αποτελείται από οπλισμό που χρησιμοποίησε ο Ελληνικός Στρατός καθώς επίσης και οι αντίπαλοι και οι σύμμαχοί του κατά την διάρκεια μιας μακράς ιστορικής περιόδου, από τα χρόνια της Επανάστασης μέχρι τις μέρες μας. Δέκα προθήκες συγκεντρώνουν όπλα του 1821, τυφέκια, αραβίδες, οπλοπολυβόλα, πυρομαχικά, ξιφολόγχες και λόγχες, ξίφη και ξιφίδια, περίστροφα και πιστόλια (Συλλογή Βασίλειου Νικόλτσιου).
Αίθουσα: Σοφία Βέμπο τραγουδούσε την Ελλάδα κι όλη η Ελλάδα τραγουδούσε μαζί της
Η μεγαλύτερη συλλογή στην Ελλάδα αφιερωμένη στη μεγάλη ερμηνεύτρια Σοφία Βέμπο, την τραγουδίστρια της Νίκης. Η Σοφία Βέμπο έπαιξε σημαντικό ρόλο στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, εμψυχώνοντας με τα τραγούδια της λαό και στρατό. Ο επισκέπτης θα βρει στην έκθεση μια μοναδική συλλογή ενθυμημάτων της, η οποία περιλαμβάνει αυθεντικά προσωπικά της κειμήλια, σπάνιες παρτιτούρες, δίσκους γραμμοφώνου, θεατρικά κοστούμια, καθημερινά φορέματα, κοσμήματα, χειρόγραφα, θεατρικά προγράμματα, ανέκδοτες φωτογραφίες, αποκόμματα τύπου της εποχής και πολλά ακόμα αντικείμενα. «Η Σοφία Βέμπο», όπως γράφτηκε γι’ αυτήν, «είναι μία τραγουδίστρια που μέσα από τα μονοπάτια της φωνής της περπάτησε η Δόξα του ΄40». (Συλλογή Κατερίνας Κ. Πετρίδου).
